Öncelikle evimizde salatalık yetiştirmek taze ve organik sebze tüketmek çok önemlidir helede gdo lu dünyamızda hepimizin gönül rahatlağıyla tüketeceği gıdayı kendi ellerimizle yetiştireceğiz
salatalık dikimi için öncelikle salatalık fidelerine ihtiyacımız bulunmaktadır fideleri dikdörtgen saksılarımıza ekeceğiz saksılarımızı toprağını doldurduktan sonra fidelerimizi kökündeki toprağıyla beraber saksı da açtığımız çukura yerleştirip etrafını yine toprakla kapatıyoruz aralarında yaklaşık 10 cm olan salatalıklarımız diktikten sonra köklerinin yakınına su dökerek işlemimizi tamamlıyoruz
eğer sırık salatalık kullanıyorsak adından da anlaşılacağı gibi yanına bitkinin sarılması için bir sırık yerleştirmeyi ihmal etmiyoruz incitmeden yumuşak bir ip ile bunu yapabiliriz
salatalık özellikle sıcak saatlerde sulanmamalıdır sabah yada akşam saatlerinde sulamaya dikkate diniz şimdiden afiyet olsun.
Böceklerden pek etkilenmezler. Toprağa değmedikleri için çürüme sorunu da yaşanmaz.
Çok çabuk olgunlaşan, bakıma fazla ihtiyacı olmayan bir sebzedir.
Sıcak ayları sever. Yukarı doğru büyüdüğünden bahçenizde daha az yer kaplar.
Bahçeye ekmeden önce toprağa gübre karıştırılırsa lezzeti artar.
SU İHİTİYACI ÇOKTUR
Salatalık toprak değişimini pek sevmez. Saksıda yetiştirdiğiniz fideleri bahçeye bulutlu bir günde ya da akşam üzeri ekmek yerinde olur. Böylece kökleri zarar görmez.
Çiçek açtıktan sonra yoğun bir şekilde sulanmalıdır. Sulandıkça ürün verir. Çok büyümeden toplamak gerekir çünkü büyüdükçe çekirdeklenmektedir .
Son olarak, ertesi yıl aynı yere salatalık ekmemek doğru olur.
çok kolay yetiştiriciliği olan soğan zahmetsizlik bakımından idealdir hazırladığınız toprağın içine arpacık soğanları dikip sulamak yeterlidir kısa süre içinde soğanlarınız gelişecektir şimdiden afiyet olsun :)
Bu bitkiyi yetiştirmek için dikkat etmemiz gerekenler vardır. Bunlar ne zaman ekileceği, toprağı, gübresi ve sulama şeklidir.Bu bitkiyi özellikle ocak ayları ile eylül ayları arasında yetiştirebilirsiniz. İlkbahar ve yaz aylarında balkonlarda diğer zamanlarda ise evde veya kapalı mekanlarda yetiştirebilirsiniz. İklim açısından çok fazla seçici değildir. 20 derece ve üzerini ve nemli ortamları sever.
Bitkinin ekimi yapılacak toprağın mümkünse kestane gübresi eğer yoksa hayvan gübresi ile zenginleştirilmiş olması önerilir. Tohumları toprağa ekmeden önce toprağın yaklaşık 1 hafta havalandırılmış olması daha iyi verim almanızı sağlayacaktır.
Nasıl Ekilir?
Saksıda bu bitkiyi yetiştirmek için saksıya toprağı doldurun daha sonra bitkinin tohumlarını saksıya serpiştirin. Tohumların üzerini az bir şekilde toprakla kapatın ve hafifçe bastırın. Tohumları toprakla kapattıktan sonra can suyu dediğimiz ilk sulama işlemini yapın. Bu sırada suyu çok dökmemeye ve sulama yaparken tohumların gözükmemesine dikkat edin.
Ekme işleminden sonra gübre de kullanabilirsiniz. Kullandığınız gübre içinde yabancı madde olmamalı, mantar ve hastalık taşıyıcı bakteriler olmamalıdır.
Nasıl Sulanmalıdır?
Sulak, humusça zengin ve rutubetli ortamları sever. Bu sebepten dolayı bu bitkinin suyunu eksik etmemek gerekir. Sularken aşırıya kaçmadan ancak hiçbir zaman topraktan nemini ve rutubetini eksik etmeden sulamaya dikkat etmek gerekir.
Yetiştirirken yapraklarda ufalma ve renginde sararma görürseniz bu, sulamayı eksik yaptığınız anlamına gelir. Sulama miktarını arttırarak verimi arttırabilirsiniz.
Bakımı ve Toplanması Nasıldır?
Yaklaşık ekimi yapıldıktan 20 ila 30 gün sonra yenilebilecek hale gelecektir.
Bu bitkiyi toplarken özellikle uç tarafından kesmemiz daha sonra da tekrardan bize verim vermesi açısından önemlidir. Toplanmasında 10 günde bir fayda vardır. Çünkü uzun süre toplanmadığı zaman kartlaşma ve yapraklarda sertleşme gözükür. Rengi ve kokusu gider.
Yağmurlama tekniği ile sulama yapmanız gerekir. Bu şekilde daha verimli olur ve daha fazla yapraklanma ortaya çıkar.
Görüldüğü gibi maydanoz evlerinize rahatlıkla yetiştirebileceğiniz bir bitkidir. Tabii yazıda bahsettiğimiz şekilde bu şifalı bitkiyi bahçede de yetiştirebilirsiniz. Genel olarak yetiştirme tekniği aynıdır. Fakat özellikle balkonda yada evin içinde saksıda da yetiştirilebilir. Sabah kahvaltılarında, böreklerin içinde, akşam yemeklerinde salatalarda çok tercih edilerek kullanılır. Ayrıca maydanoz kürü limon ile birlikte zayıflamak için de kullanılır. Kilo vermek isteyen ve özellikle bölgesel zayıflamak isteyen birçok kişinin gözdesi olan bir bitkidir. Çok kullanılması ve çok tüketilmesi nedeniyle de sıkça satın alınır. Eğer satın almak istemiyor, kendim yetiştirip kopararak sabah kahvaltılarında taze bir şekilde yemek istiyorsanız mutlaka bu faydalı bitkiyi kendiniz yetiştirmelisiniz.
Tohumları ekmeden önce, çimlenmesini hizlandırmak için, onları 24 saat suda bekletebilirsiniz.
Patlıcan Mart-Nisan ayları arasında viyollere veya üretim saksılarına ekilir. 5-6 yapraklı olduğunda bahçenin en çok güneş alan yere şaşırtılır. Bazı durumlarda, bitkileri korumak (sera ya da plastik örtü) gerekli olabilir.
Son olarak, toprağa esas yerlerine dikim öncesinde, iki kere şaşırtılmış patlıcan fidelerinin daha iyi sonuç (daha kaliteli ve pişkin fide) verdiğini hatırlatmak gerek.
Fidelerin esas yerlerine dikimi mayıs ayının ortasından itibaren yapılmalıdır.
Toprağa esas yerlerine dikim sırasında, bitkinin dibine 2 metre boyunda ince çubuklarla destekler yerleştirebilirsiniz..
gübre uygulaması, domateslerde tavsiye edildiği gibidir
Bitkilerin doğru gelişmesini sağlamak için düzgün bir budama yapmak gerekmektedir.
İlk çicek çıkana dek sadece gövdeyi muhafaza edin. Daha sonra, ilk çiçeğin 1 cm üstünden tırnağınızla gövdenin doruğunu alın. Bu işlem, muhafaza etmiş olduğunuz alttaki en büyük 3 ya da 4 yaprağın koltukaltlarında yeni filizler çıkmasını sağlar. Bu yeni filizlerde ilk iki çiçek oluşturğunda, üstteki yaprağın üstünden bir doruk alın. Bu yaprağın da koltukaltında yeni bir filiz çıkacaktır. Bu filiz bitki özsuyunun meyve ya da sebzelere daha çok ulaşmasını sağlayacaktır. Patlıcanda, tabii hava koşulları elverişli olursa, bir bitki 8 ila 10 mevye verebilir.
Patlıcan su bakımından oldukça istekli olduğundan, düzenli şekilde sulanır. Kurak havalarda akşamüstü sulanır. Dikkat, tepeden sulama hastalık risklerini artırır!
Biber yetiştirmek oldukça keyiflidir. Özellikle ilk kez tohumdan birşeyler yetiştirmek isteyenler için , ekim yapanı ödüllendiren bir bitkidir. Pek çok türü, pek çok renklerde biberler veren çeşitleri vardır.
Çoğu çok yıllık olan biber ailesinin bu minyatür meyveler veren türü, sıkça Bonsai uygulamalarıda yapılarak, saksıda minyatür ağaç formuna dahi sokulabilirler. Her geçen yıl budamalar ve şekillendirmelerle ,saksıda fazlaca bakımda istemeden gelişirler.
Süs biberleri renkli ve alaca yapraklı varyeteleri ile çok da güzel peyzaj bitkileridir aynı zamanda. Neredeyse her türlü toprakta yetişen bitki, verimli geçirgen toprakta çoşar. Biraz güneş hemen çiçeklenmesine parlak renkli meyvelerini vermesine bahane olur. Her bitkide olduğu gibi taze ve fotoğraftaki biberi yetiştirmenize olanak tanıyacak " Adına Doğru " tohumu ektiğinizde en başarılı sonuçları kısa sürede alırsınız.
Kendi biberinizi yetiştirmeye yeni başlıyor olabilirsiniz. Aşağıdaki resimlerden ekim, çimlenme, şaşırtma ve fideleme bilgilerine ,Zengarden tarafından sizin için hazırlanmış Fotoğraflı kılavuza erişebilirsiniz. Hem fotoğraflarla neler yapacağınızı görür hem de fideleme aşamasına dek geçen sürecin temel prensiplerini anlayabilirsiniz. Geriye sadece bu sezon yetiştirmek istediğiniz biberleri seçmek kalır.
Kaliteli , steril, nemli çimlendirme torfu yüzeyine tohumları ekip, üzerlerine 3-5 mm kalınlığında elenmiş torf serin. Çimlenme gerçekleşene dek toprağın nemli kalmasına özen gösterin.
Filizler elle alınabilir boya geldiklerinde , dikkatlice topraktan alarak şaşırtma işlemini gerçekleştirin. Filizi tutarken gövdeden değil ancak yapraklarından kuvvet alarak tutarsanız, gövdeyi incitmezsiniz.
Şaşırtma işlemi denen bu işlem bitkinin sağlıklı gelişmesi için gereklidir. Tarla ya da doğrudan toprağa bahçe ekimlerinde zayıf filizler seyreltilerek yapılan bu işlem; yukarıdaki gibi üretim saksılarında filizlendirilen tohumlarda, daha geniş 7-8 cm çaplı saksılara filiz alınarak yapılır. Birden; daha geniş bir ortam ve taze toprak bulan filiz , fide olmak için hazırdır. Şaşırtma daha geniş saksılara yapılmamalıdır. Bu bitkinin sadece kök gelişimine yönlenmesine sebep olacak, üst gövdenin gelişimi yavaşlayacaktır. Her bitki farklı boyda saksıda şaşırtılır, Zengarden tohumları size kaç cm saksıya şaşırtma yapacağınızın bilgisi ile gelir.
Bu şekilde fidelenmeye bırakılan bitki, aydınlık ancak öğle güneşini doğrudan görmeyen bir yerde, toprağının üstü açık kahverengine dönmeye yakın olduğunda sulama yapılarak gelişmesine izin verilir. Asla aşırı sulama yapılmaz. Çimlenme ısısından daha serin bir ortamda fidelemek, meyve kalitesini artıracak, çiçeklenmeyi teşvik edecektir.
Fidelenen biber kalıcı yerine son don tehlikesi geçtikten ve toprak ısınmaya başladıktan 10 gün sonra alıştıra alıştıra alınır. Gündüzleri dış mekanda saksısı ile tuttuğunuz bitkiyi geceleri yine korumalı bir yere alarak, bitkiyi yavaş yavaş dış ortam ısı ve hava şartlarına alıştırırsınız. Bu onun şok yaşamasını engeller. Artık çiçeklerin polenlenip meyveye dönme vakti yakındır. Çok sıcak yaz günlerinde susuz bırakmayıp, sularsanız, arada bir organik gübre takviyeside yaparsanız, bereketli bir hasat sağlıklı bir biberiniz olacaktır.
Diğer sebzeler gibi, biberide bahçe toprağında yetiştirmek en verimli sonuçları almanızı sağlar. Tek başına torfta yetiştiricilik için düzenli sıvı gübre ile beslemeniz gerekir bitkiyi. Oysa toprakta yetişen , güneş altında kızarıp olgunlaşan biberin tadını, kokusunu hiçbir şey dolduramaz.
öncelikle hangi tür domatesi ekeceğimize karar veriyoruz
elimizdeki tohumların özellikler 1 yıl önceki domateslerin ilk meyvelerinin tohumları olmasına dikkat ediyoruz
sonrasında ise sıra dikime geliyor elimizde olan tohumları bir gün süreyle nemli bir ortamda yani ıslak bir bez olabilir , arasında bekletiyoruz ,
daha sonra ıslanmış tohumların ekimlerini yapacağız bunun için köpük bardak kullanabilirsiniz yada saksıda dikimi yapılabilir , bardağın alt kısmını bir çivi yardımıyla deliyoruz daha sonra içerisine orman toprağı olan torf koyuyoruz yaklaşık 2 santim ve bastırıyoruz sonra tohumları ekiyoruz bu ekim sık yapılabilir eğer elinizde saksı varsa saksı dada ekimi yapabilirsiniz sonra üzerine yaklaşık 1 santim elenmiş toprak koyuyoruz,
daha sonra domateslerin üzerini kapatıyoruz burada önemli olan ışık almaması ve nemini kaybetmemesidir günlük toprağın nemini kontrol ediyoruz gerekirse suluyoruz
çimlenmeye başlayınca üzerinde örtüyü kaldırıyoruz ve balkona direkt güneş almayacağı bir yere koyuyoruz
bir müddet fideler geliştikten sonra şaşırtma işlemlerini yapıyoruz 2 yapraklı olduktan sonra şaşırtma işlemini yapmadan bir gün önce iyice sulayıp kök kısımlarının zarar görmesini engelliyoruz
şaşırtma işlemi domatesin bir yerden başka bir yere dikilme işlemidir.
2 yapraklı domatesler pet bardaklara alınır yine altı delinmiş olması önemlidir bardaktaki toprak bir çubuk yardımıyla delinir ve domatesler içine yerleştirilir
daha sonra zarar vermeyecek şekilde toprakla çukur kapatılıp can suyu veriyoruz
bir müddet sonra domatesler 4 yapraklı olduktan sonra asıl dikileceği kaba alınır önemli nokta domates güçlü kökleri olan bir sebzedir ve olabildiğince tek dikilmelidr .
-Boncuk Çeri Domates-Minik taneli Salkım-Çok bol verimli:” ”
-Bodur çeri domates.: Yazın dışarda, kışın ışık alan mutfak camı içi gibi sıcak yerde rahat yetişir. 25X25 Cm.lik saksıda yetişebilir. -Pembe yuvarlak orta boy domates.: Büyük Saksıda -Badem Çeri Domates- Bol verim lezzetli:İrice saksıda veya sandıkta -İri Çeri Salkım Domates Çok verimli: İri Saksı veya sandıkta -Tatlı Kıl biber : 25X25 Saksıda, sandık, damacana - Üç Burun Köy Biberi tatlı ince kabuk: İri saksı,sandık, damacana,kova -Siyah Parmak iri çiçek biber: Saksıda -Tatlı Yeşil Biber………………: İri saksı veya 5 Lit. Su şişesi, Sandıkta -Top Biber.: Acı ……………..: Normal Saksıda -Çan Biber: Acı ………………: ” ” -Arnavut Çüçka biber: Acı….: ” ” -Balık Biberi Acı: ……………..: ” ” -Renkli Bodur Çiçek biberi Acı: Küçük Saksıda -Kırmızı İri Çiçek Biber: Saksı, Sandık,5 Kg. Pet -Boncuk Çiçek Biber. Acı ve Tatlı: Normal saksıda -Sırık Salatalık…….: İri saksı veya 5 Kg.lık pet su şişesinde (İpe sardırılır)
-Saksı Salatalığı Tohumu.: 30x30x30 ve daha geniş saksıda bol verimli Erkenci -Patlıcan……….: Kovada,damacanada, sandıkta 1-2 adet yetiştirebilirsiniz. Bol su ister. -Saksı Kavunu.Lezzetli tatlı iri meyvalı……: İrice saksı da -Sırık Taze Fasulye: Uzun saksıda,sandıkta, Damacanada -Bakla: 5 Kg.pet şişe veya iri saksı da,sandıkta -Uzun Börülce İpe sardırılır Bol ürün verir: Saksı, sandıkta -Aşı Semizotu.: Uzun Balkon saksısında -Fındık Turp: Uzun Balkon saksısı, Sandıkta -Maydanoz- Roka- Tere-Dere otu: ( Uzun Balkon saksısında) -Marul -Arapsaçı,Kaşık,Yedikule: Uzun Balkon Saksısı veya Sandıkta -Taze Nane Fidesi .:Her türlü kapta -Reyhan: Normal Saksıda -Arpacık Soğan: Uzun Balkon saksısında -Kekik.: Normal Saksıda -Osmanlı Çileği: Normal saksı -Fesleğen : Normal Saksıda -Taş köprü Sarımsak- : Uzun Balkon saksısında -Süs Patlıcanı : Saksıda yetişir. Reçeli yapılabilir.. -Parfüm Kavunu Hobi Amaçlı Hoş Kokulu: Her türlü saksıda yetişir. -Kudret Narı Şifa Kaynağı: Her Türlü Saksıda -Ahududu meyve Fidesi Kırmızı:İrice Saksıda İlk yıl ürün verir:
DOMATES
Her cins domates saksıda yetiştirilebilir. Bodur domatesler tabii ki daha elverişlidir. İlkbahar ortalarında en az 25-30 cm. çap ve derinlikteki saksılardan her birine tek fide ekilir. Bol güneş alan rüzgarsız bir yere konur. Sırık domateslerine 1,5 metre boyunda sağlam bir veya iki çubuk dikilir. Bitki uzadıkça yumuşak bir bağla bağlanır.Fide büyüdükçe birkaç alt yaprak ve yaprak dibinden çıkan filizler alınır. Bu filizleri almaya koltuk alma denir. Bitki tek veya iki dal halinde büyütülür. Böylece fazla yeşile kaçmaz ve meyvesi iri olur. Yaprak biti görülünce sabunlu su püskürtülür. Domateslere 3 haftada bir mantar ilacı yapılırsa bitki çabucak hastalanıp ölmez. Fideler baştan fazla sulanmaz. Yoksa yeşile kaçar ve çiçek döker. Meyveye durduktan sonra düzenli olarak sulanmalıdır. Bodur kiraz domates fidelerinde koltuk alınmaz. BİBER
Fideler aynı domates gibi ekilir ve sulanır. Biberden koltuk alınmaz. Bunun yerine tepeleri minicik koparılarak bitkinin dallanması sağlanabilir. Biber pek ilaçlanmak istemez. Fazla iri cinslerde meyve zamanı çubukla desteklemek gerekir. PATLICAN
Domates gibi ekilir ve sulanır ve koltuk alınır. Patlıcan pek ilaç istemez . İri, çizgili patates böceği musallat olursa elle toplanıp yok edilir. Meyva zamanı destek gerektirir. FASULYE
Taze yenebilen yer fasulyesi veya sırık fasulye cinsleri saksıda gayet güzel yetişir. Yeşilliği, hoş kokulu çiçekleri, yeşilden sarıya, mora ve alacalı türlere kadar meyveleri gayet dekoratif görünecektir. Bazı kırmızı çiçekli türler güzellikte değme sarmaşığa taş çıkarır. Saksılara 3’er tohum batırılır. Sağlıklı büyüyebilmesi için her saksıda tek bitki bırakılır. Sırık cinslere 1,5 -2 metre boyunda ince çubuklarla destek yapılır. Yıl boyunca bir kaç kere ekilebilir. BEZELYE
Bezelye ılıman bölgelerde sonbaharda sert iklimlerde ilkbaharda ekilir. Saksıya 3-4 tohum 1 cm. derinlikte batırılır. Çıkan fidelerden en kuvvetlisi bırakılır, diğerleri sökülür.Kış boyunca toprağı nemli tutulmalıdır. İlkbaharla beraber düzenli ve sıkça sulanır. Bodur cinsler istemez ama uzayan türlere çalılarla destek verilmelidir. SALATALIK
Salatalıkların güvenilir firmaların melez tohumlarından ekilmesi iyi olur. Bu cinslere fideler fazla uzamaz. Her çiçekten bir meyve vererek geleneksel türlerden çok daha fazla ürün sağlar. Ayrıca uzun ömürlü ve hastalıklara dayanıklıdır. Saksıda yetiştirmek için bu önemlidir. Bahar aylarında yetişmiş salatalık fideleri de satın alınabilir ancak kalitesinden emin olunamaz. Tohumla ekimde her saksıya 3’er tohum 1 cm. derinlikte batırılır. En kuvvetli bir fide bırakılır. Saksı rüzgar almayan, güneşli bir yere konur. Bitki henüz büyümeden destek çubukları sağlanır. Salatalıklar böceklenmez ancak 2 haftada bir mantar ilacı yapılması iyi olur. SOĞAN- SARMISAK- PIRASA
Çoğumuz filizlenen soğanları saksı diplerine dikerek büyütmüşüzdür. Bu sebzeleri salata malzemesi olarak saksıda yetiştirmek çok kolaydır. Soğan ve sarımsak eksildikçe yılın her döneminde ekilebilirler. Kışın da güneş alan kapalı ve serin bir balkonda gayet sağlıklı yetişir.
Pırasa saksıda fazla büyümez ama soğan gibi salatalarda kullanılmak üzere yetiştirilebilir. Fidesi temmuz sonunda ekilmeye başlanır. YEŞİLLİKLER
Kıvırcık ve marul fideleri her saksıya bir adet veya uzun saksılara 2-3 fide olarak ekilir.
Roka ve tere tohumları genişçe saksılara serpilir. Her iki ayda bir tekrar ekilirse yıl boyu el altında bulunurlar.
Yaprak kereviz ve pazı da saksıda yetiştirilebilir. Toplandıkça tekrar yapraklanarak uzun süre ürün verirler.
Bu tür sebzeler yumuşak ve kaliteli toprak doldurulmuş tahta kasalarda çok güzel yetişir. Yaz aylarında hafif gölgede, diğer zamanlar güneşli yerde tutulmalıdırlar. Aydınlık, kapalı balkonlarda kış boyunca yetiştirilebilirler. Suyu sevmekle beraber aşırı sulama bitkileri çürütebilir. BAMYA
Bamya saksıda yetiştirildiğinde ürün olarak fazla bir şey ifade etmez. Ancak hatmi çiçeğine benzer harika çiçekleri ve hemen ardından büyüyen ilginç meyveleri ile ideal bir süs bitkisi olabilir. Tabii türlüye ilave edilecek kadar ürün almak da mümkündür.
Bamya gün boyu direkt güneş alan bir yere ekilmelidir.
Mayıs başlarında önceden sulanmış saksılara 3-5 tohum 1 cm. derinlikte ekilir.Toprağı arada bir püskürteçle nemlendirilir. Fazla sulanırsa tohumlar çıkamadan çürür. Fideler çimlenince her saksıda bir tane bırakılır. Saksı büyükse birkaç fide kalabilir.Yetiş kin fideler ince bir çubuğa bağlanabilir. Fazla suyu sevmez. NOHUT
Nohut eğreltiye benzer bitkisi ile son derce hoş görünüşlüdür. Yemesi lezzetli, taze nohut çocukların hoşuna gider. Bahar aylarında önceden ıslatılmış taneler saksılara ekilir. Her saksıda 1-2 fide bırakılır. Bol güneşli bir yerde büyütülür. Fazla su ve gübre verilirse yeşile kaçar ve fazla meyve vermez. HAVUÇ
Tohumlar geniş ve derin bir saksıya seyrekçe serpilir. Çıkan fideler tutulacak kadar büyüyünce 5 cm aralık verilerek seyreltilir. Havuç suyu sever. Tohumlar yılda bir kaç defa ekilebilir.
BALKONUNUZU SEBZE DİKİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR
Evde Domates yetiştirmek keyifli bir uğraş. Domates çekirdeklerini bir
peçete üzerine koyup kurumasını sağlarsınız. Bahar gelince suda ıslatıp
çekirdekleri peçeteden ayırırsınız. Bir saksıya torf koyup ekersiniz.
Yazın Hormonsuz, dalından yeni kopmuş el emeği göz nuru domates, biber,
salatalık yemek istiyorsanız ve toprakla uğraşmayı seviyorsanız ama
Bahçeniz de yoksa Size göre bir Hobimiz var. Evde Domates yetiştirmek keyifli bir uğraş. Domates çekirdeklerini bir
peçete üzerine koyup kurumasını sağlarsınız. Bahar gelince suda ıslatıp
çekirdekleri peçeteden ayırırsınız. Bir saksıya torf koyup ekersiniz.
Çıkan fidelerin her birini ayrı saksıya dikmek ve artan fideleri
komşulara dağıtmak gerekir.
Saksıda sebze yetiştirmek, bahçesi olanların bile zaman zaman başvurduğu
bir yöntemdir. Balkon veya iç mekanlarda ise çiçek yetiştirmekten daha
farklı, hoş bir tecrübe olabilir. Bahçe sahibi olmadan da sebzelerin
doğal lezzetini, onları dalından koparmanın zevkini keşfetmek bütün
emeklere değecek kadar caziptir.
Müsait yer varsa epey ürün verecek minik bir bahçe kurulabilir.
Sebzelerin çoğu mevsimlik bitkilerdir ve ömürleri kısadır. Ancak mevsime
göre farklı bitkilerle bu bahçeyi yıl boyunca canlı tutmak mümkündür.
Camekanlı balkonlarda kış aylarında turfanda denebilecek sebzeler
yetiştirilebilir. İç mekanlarda ise bol güneş alan bir pencere önünde
bazı sebzeler yetişebilir..
Saksıda yetiştirilebilen sebze türleri süs biberi veya kiraz domatesle
kesinlikle sınırlı değildir. Arzu edilen her türlü sebze bu yolla elde
edilebilir. Ancak oldukça fazla emek isteyen bu uğraşa değecek kadar
ürün verebilecek veya dekoratif özelliği olan sebzelerin tercih edilmesi
daha doğru olur.
TOPRAK-BESİN
Sebze için kullanılacak toprak, dış mekan bitkileri için hazırlanmış
ticari torflar olmalıdır. Bahçe toprağı içinde bir çok zararlı ve ot
tohumu taşıyabilir. Ayrıca saksı içinde çabucak betonlaşarak kökleri
boğabilir. Steril hazır toprak en iyisidir. Toprak daha önce başka
bitkiler yetiştirilmemiş , yani taze olmalıdır.Özellikle iç mekan
bitkileri toksik özelliklerini toprağa geçirmiş olabilir.
Ticari toprak karışımlarında en az 10 hafta yetecek kadar besin maddesi
bulunur. Sebzeler geçici bitkiler olduğu için besin takviyesi pek
gerekmez. Zaten aşırı besin sebzelerin yeşile kaçması, çiçek dökümü,
dolayısı ile az meyve vermesi gibi neticeler doğurur.
Besin gerektiğinde çiftlik gübresi ve suni gübre kullanılmamalı dır.
Hazır organik besinlerden az miktarda kullanılabilir. Pellet şeklinde
(besinin yavaş çözülmesini sağlayan bir madde ile kaplanmış granül)
tabii gübrelerden toprağa önerilen miktarda karıştırılır.
FİDE-TOHUM
Bütün sebzeler tohumla yetiştirilebilir. Ancak sadece birkaç fide
ekilecekse domates, biber, patlıcan fide olarak alınırsa daha iyi olur.
Salatalık, fasulye, bezelye, mısır, havuç,nohut gibi sebzeler tohumla
ekilir.
Tohum ve fide alışverişi daima güvenilir yerlerden yapılmalıdır.
Fasulye, bezelye, mısır gibi iri tohumlar ekilmeden önce birkaç saat
ılık suda bekletilerek daha çabuk çimlenmesi sağlanır.
Domates, biber, patlıcan gibi fideler tohumdan yetiştirilmek isteniyorsa
mart ayında tohumlar iyi toprak doldurulmuş saksılara seyrekçe
serpilir. Üzeri 1 cm. toprakla örtülür ve hafifçe bastırılır. Saksılar
oda sıcaklığında(18-20 c.) direkt güneş almayan aydınlık bir yerde
bulundurulur. (Üzeri bir cam veya streç film ile kapatılırsa tohumlar
çok kısa sürede çıkacaktır) Püskürteçle tohumlar çıkıncaya kadar
sulanır. Çıkan fideler tutulabilecek hale gelince en kuvvetlileri
bırakılmak kaydı ile seyreltilir. Fideler biraz büyüyünce küçük
saksılara şaşırtılır. Bol aydınlık ve serin bir yerde bir hafta kadar
güçlendirilir. Havalar ısındığında balkondaki nihai yerlerine dikilir.
Salatalık, bamya gibi sebzeler de bu şekilde erkenden ekilebilir.
EKİM-DİKİM
Saksıda yetişen sebzelerin hasat zamanı daha kısa sürer. Bu bakımdan
mesela salatalık, mısır, marul,soğan gibi sebzeler fasılalarla birkaç
defa ekilebilir.
Saksıda sebze yetiştirmenin azımsanmayacak avantajlı yönleri vardır.
Toprağı işlemek gerekmez. Hazır topraklarda zararlı yumurtaları, yabani
ot tohumları barınmaz. Bitkinin toprağı saksıda daha çabuk ısındığı için
bitkiler kolay büyür. Gerektiği zaman saksıların yerini değiştirmek
mümkündür.
Mümkünse bütün sebzelerin bodur cinslerini ekmek daha iyidir. Bununla
beraber yeterli su ve besin verildiği takdirde diğer türler de saksıda
yetiştirilebilir.
IŞIK
Sebzelerin çoğu bol güneş ister. Özellikle meyvesi için yetiştirilen türler böyledir:
Domates, biber, salatalık, fasulye, patlıcan, mısır gibi..
Hafif gölgeye toleranslı olan sebzeler kök ve yaprakları kullanılanlardı r:
Marul, pazı, havuç, soğan, gibi..
SAKSI
Toprak, tahta veya plastik saksı kullanılabilir. Plastik saksılar
toprağın nemini uzun zaman muhafaza ettiği ve hafif olduğu için daha
uygundur. Evde bulunan uygun kaplar da drenaj delikleri açılarak pekala
kullanılabilir. Derin tahta kasaların içinde de gayet güzel sebze
yetişir. Soğan, sarımsak,marul, tere, roka gibi sebzeler için idealdir.
Önemli olan saksıların yeteri kadar derin ve iyi drenajlı olmalarıdır.
Sebze saksıları en az 25- 30 cm. derinlikte olmalıdır.
DESTEK
Salatalık, fasulye ve bezelye gibi tırmanıcı bitkiler, sırık domatesi
gibi boylu fideler için destek gerekir. Tırmanıcı sebzeler için her
saksıya1,5-2 metre uzunluğunda 2 -3 adet ince ama sağlam çubuk dikilir.
Kiraz domates veya bodur bezelye saksıları yüksek bir yere
yerleştirilerek dalların aşağı sarkması sağlanabilir. Sırık domatesler
bir çubuğa nazikçe bağlanarak destek yapılır. Meyvelerden ağırlaşan
biber, patlıcan fideleri de çubuklanmalıdır.
İnce çıtalar kafes, merdiven veya çadır şeklinde çakılarak sebzeler için
daha dekoratif destekler yapılabilir. Bezelyeler ise dallı budaklı ince
çalılara sarılmaktan hoşlanır.
* Fazla rüzgâr sebzeleri kavurur ve dalları kırabilir. Tedbir alınmalıdır.
* Sebzelerin hepsi havadar mekanlara ihtiyaç duyar.
* Fazla sıkışık yerleştirilmiş saksılar hastalığı davet eder. Bitkiler ışığa doğru uzar ve cılızlaşır.
* Saksıları aralıklı ve büyükten küçüğe doğru kademeli yerleştirmek lazımdır.
* Bitkilerde yaprak biti görülürse sabunlu su püskürtülür.
Balkon, teras ya da bahçenizde saksı içinde bitki
yetiştirmek isteyenlerin birkaç önemli noktaya dikkat etmesi gerekmekte olup bitki yetiştirme ortamı ve sulama
büyük öneme sahiptir.
Balkonda sebze yetiştirmek için ilk adım, yetiştireceğimiz sebzeye
uygun saksı seçmek olmalıdır. Domates, biber, patlıcan gibi sebzeler
için yaklaşık 8 litrelik saksılar uygundur. Saksının drenaj deliklerinin
açık olduğu kontrol edilmeli ve deliklerin tıkanmaması için önlem
alınmalıdır.
İkinci seçim bitki yetiştirme ortamıdır. Yetiştirme ortamının dengeli
bir şekilde su tutması ve suyun fazlasını boşaltması, fazla suyun
verebileceği zararları önler. Bunun haricinde hava tutma kapasitesi
yüksek olan gözenekli yapıdaki malzemeler tercih edilmelidir. Yetiştirme
ortamının mümkün olduğunca yüksek miktarda organik madde içerdiğinden
emin olunmalıdır.
Hangi malzemeler tercih edilmeli?
Balkonda bitki yetiştirmek için en iyi seçim coco peat (Hindistan
cevizi kabuğunun öğütülmesi ile elde edilir), torf, perlit veya bunların
karışımıdır. Cocopeat ve torfun yapısı doğal süngere benzemektedir.
Hepsi gözenekli bir yapıya sahip olup tıpkı sünger gibi avucunuzun içine
aldığınızda sıkıştırılabilmekte bıraktığınızda tekrar genleşmektedir.
Torf ve cocopeat %100 organik olup bitki için gerekli hava ve su tutma
kapasitesine sahiptirler. Yetiştiriciler organik yetiştirme ortamı ve
organik gübrelere özellikle fidanlıklar ve çiçekçiler vasıtasıyla
kolaylıkla ulaşabilmektedir.
Doğal gübre için sebze ve meyve atıklarını kullanın
Yetiştirme ortamı; 2 birim cocopeat, 2 birim torf, 1 birim perlit, 1
birim funda toprağı 1 birim leonardit ve 2 birim yanmış çiftlik
gübresinin homojen bir şekilde karıştırılması ile hazırlanabilir. Doğal
gübre elde etmek isteyen yetiştiriciler, evlerindeki sebze ve meyve
atıklarını kompostolaştırarak bunu elde edebilirler.
Fazla su bitkiyi hasta ediyor
Toprak karışım saksıya doldurulduktan sonra bitki dikimi yapılır. Bitki
her gün azar azar ve düzenli olarak sulanmalıdır. Ve hatta mümkünse
sulama gün içinde birkaç defa yine azar azar yapılmalıdır. Haftada bir
veya iki sulama yapmak tercih edilmemelidir. Toprak içinde kalan fazla
suyun bitkinizde hastalıklara sebep olacağı unutulmamalıdır.
Bitkiyi aşırı rüzgarda bırakmayın
Bitkilerin düzgün büyüyebilmesi için bitki destek çubuğu kullanmak
gerekir ve her gün büyüyen bitkiler çubuğa bağlanmalıdır. Eğer bitki
balkonda yetiştirilecekse aşırı rüzgardan korunmalıdır. Çiçeklenme
döneminde dölleme için arıya veya hafif bir rüzgara ihtiyaç vardır.
Bitkinin tam gün güneş alması yerine, kısmen güneş alabileceği aydınlık
bir yerde olması tercih edilmelidir.
