BALKONUNUZU SEBZE DİKİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR

Balkonunuzu sebze bahçesine çevirebilirsiniz

         Evde Domates yetiştirmek keyifli bir uğraş. Domates çekirdeklerini bir peçete üzerine koyup kurumasını sağlarsınız. Bahar gelince suda ıslatıp çekirdekleri peçeteden ayırırsınız. Bir saksıya torf koyup ekersiniz.

         Yazın Hormonsuz, dalından yeni kopmuş el emeği göz nuru domates, biber, salatalık yemek istiyorsanız ve toprakla uğraşmayı seviyorsanız ama Bahçeniz de yoksa Size göre bir Hobimiz var.
Evde Domates yetiştirmek keyifli bir uğraş. Domates çekirdeklerini bir peçete üzerine koyup kurumasını sağlarsınız. Bahar gelince suda ıslatıp çekirdekleri peçeteden ayırırsınız. Bir saksıya torf koyup ekersiniz. Çıkan fidelerin her birini ayrı saksıya dikmek ve artan fideleri komşulara dağıtmak gerekir.
Saksıda sebze yetiştirmek, bahçesi olanların bile zaman zaman başvurduğu bir yöntemdir. Balkon veya iç mekanlarda ise çiçek yetiştirmekten daha farklı, hoş bir tecrübe olabilir. Bahçe sahibi olmadan da sebzelerin doğal lezzetini, onları dalından koparmanın zevkini keşfetmek bütün emeklere değecek kadar caziptir.
Müsait yer varsa epey ürün verecek minik bir bahçe kurulabilir. Sebzelerin çoğu mevsimlik bitkilerdir ve ömürleri kısadır. Ancak mevsime göre farklı bitkilerle bu bahçeyi yıl boyunca canlı tutmak mümkündür. Camekanlı balkonlarda kış aylarında turfanda denebilecek sebzeler yetiştirilebilir. İç mekanlarda ise bol güneş alan bir pencere önünde bazı sebzeler yetişebilir..
Saksıda yetiştirilebilen sebze türleri süs biberi veya kiraz domatesle kesinlikle sınırlı değildir. Arzu edilen her türlü sebze bu yolla elde edilebilir. Ancak oldukça fazla emek isteyen bu uğraşa değecek kadar ürün verebilecek veya dekoratif özelliği olan sebzelerin tercih edilmesi daha doğru olur.

TOPRAK-BESİN

Sebze için kullanılacak toprak, dış mekan bitkileri için hazırlanmış ticari torflar olmalıdır. Bahçe toprağı içinde bir çok zararlı ve ot tohumu taşıyabilir. Ayrıca saksı içinde çabucak betonlaşarak kökleri boğabilir. Steril hazır toprak en iyisidir. Toprak daha önce başka bitkiler yetiştirilmemiş , yani taze olmalıdır.Özellikle iç mekan bitkileri toksik özelliklerini toprağa geçirmiş olabilir.
Ticari toprak karışımlarında en az 10 hafta yetecek kadar besin maddesi bulunur. Sebzeler geçici bitkiler olduğu için besin takviyesi pek gerekmez. Zaten aşırı besin sebzelerin yeşile kaçması, çiçek dökümü, dolayısı ile az meyve vermesi gibi neticeler doğurur.
Besin gerektiğinde çiftlik gübresi ve suni gübre kullanılmamalı dır. Hazır organik besinlerden az miktarda kullanılabilir. Pellet şeklinde (besinin yavaş çözülmesini sağlayan bir madde ile kaplanmış granül) tabii gübrelerden toprağa önerilen miktarda karıştırılır.

FİDE-TOHUM

Bütün sebzeler tohumla yetiştirilebilir. Ancak sadece birkaç fide ekilecekse domates, biber, patlıcan fide olarak alınırsa daha iyi olur. Salatalık, fasulye, bezelye, mısır, havuç,nohut gibi sebzeler tohumla ekilir.
Tohum ve fide alışverişi daima güvenilir yerlerden yapılmalıdır. Fasulye, bezelye, mısır gibi iri tohumlar ekilmeden önce birkaç saat ılık suda bekletilerek daha çabuk çimlenmesi sağlanır.
Domates, biber, patlıcan gibi fideler tohumdan yetiştirilmek isteniyorsa mart ayında tohumlar iyi toprak doldurulmuş saksılara seyrekçe serpilir. Üzeri 1 cm. toprakla örtülür ve hafifçe bastırılır. Saksılar oda sıcaklığında(18-20 c.) direkt güneş almayan aydınlık bir yerde bulundurulur. (Üzeri bir cam veya streç film ile kapatılırsa tohumlar çok kısa sürede çıkacaktır) Püskürteçle tohumlar çıkıncaya kadar sulanır. Çıkan fideler tutulabilecek hale gelince en kuvvetlileri bırakılmak kaydı ile seyreltilir. Fideler biraz büyüyünce küçük saksılara şaşırtılır. Bol aydınlık ve serin bir yerde bir hafta kadar güçlendirilir. Havalar ısındığında balkondaki nihai yerlerine dikilir.
Salatalık, bamya gibi sebzeler de bu şekilde erkenden ekilebilir.

EKİM-DİKİM

Saksıda yetişen sebzelerin hasat zamanı daha kısa sürer. Bu bakımdan mesela salatalık, mısır, marul,soğan gibi sebzeler fasılalarla birkaç defa ekilebilir.
Saksıda sebze yetiştirmenin azımsanmayacak avantajlı yönleri vardır. Toprağı işlemek gerekmez. Hazır topraklarda zararlı yumurtaları, yabani ot tohumları barınmaz. Bitkinin toprağı saksıda daha çabuk ısındığı için bitkiler kolay büyür. Gerektiği zaman saksıların yerini değiştirmek mümkündür.
Mümkünse bütün sebzelerin bodur cinslerini ekmek daha iyidir. Bununla beraber yeterli su ve besin verildiği takdirde diğer türler de saksıda yetiştirilebilir.

IŞIK

Sebzelerin çoğu bol güneş ister. Özellikle meyvesi için yetiştirilen türler böyledir:
Domates, biber, salatalık, fasulye, patlıcan, mısır gibi..
Hafif gölgeye toleranslı olan sebzeler kök ve yaprakları kullanılanlardı r:
Marul, pazı, havuç, soğan, gibi..

SAKSI

Toprak, tahta veya plastik saksı kullanılabilir. Plastik saksılar toprağın nemini uzun zaman muhafaza ettiği ve hafif olduğu için daha uygundur. Evde bulunan uygun kaplar da drenaj delikleri açılarak pekala kullanılabilir. Derin tahta kasaların içinde de gayet güzel sebze yetişir. Soğan, sarımsak,marul, tere, roka gibi sebzeler için idealdir. Önemli olan saksıların yeteri kadar derin ve iyi drenajlı olmalarıdır. Sebze saksıları en az 25- 30 cm. derinlikte olmalıdır.

DESTEK

Salatalık, fasulye ve bezelye gibi tırmanıcı bitkiler, sırık domatesi gibi boylu fideler için destek gerekir. Tırmanıcı sebzeler için her saksıya1,5-2 metre uzunluğunda 2 -3 adet ince ama sağlam çubuk dikilir. Kiraz domates veya bodur bezelye saksıları yüksek bir yere yerleştirilerek dalların aşağı sarkması sağlanabilir. Sırık domatesler bir çubuğa nazikçe bağlanarak destek yapılır. Meyvelerden ağırlaşan biber, patlıcan fideleri de çubuklanmalıdır.
İnce çıtalar kafes, merdiven veya çadır şeklinde çakılarak sebzeler için daha dekoratif destekler yapılabilir. Bezelyeler ise dallı budaklı ince çalılara sarılmaktan hoşlanır.
* Fazla rüzgâr sebzeleri kavurur ve dalları kırabilir. Tedbir alınmalıdır.
* Sebzelerin hepsi havadar mekanlara ihtiyaç duyar.
* Fazla sıkışık yerleştirilmiş saksılar hastalığı davet eder. Bitkiler ışığa doğru uzar ve cılızlaşır.
* Saksıları aralıklı ve büyükten küçüğe doğru kademeli yerleştirmek lazımdır.
* Bitkilerde yaprak biti görülürse sabunlu su püskürtülür.